การเมืองการปกครองของไทยปัจจุบัน 

ประเทศไทยมีการปกครองแบบประชาธิปไตยแบบรัฐสภา โดยมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข ฐานะและพระราชอำนาจของพระมหากษัตริย์ 

1. ทรงเป็นประมุขของประเทศ 
2. เป็นจอมทัพไทย 
3. เป็นที่เคารพสักการะของชาวไทย 

พระราชอำนาจของกษัตริย์ไทย 

1. ทรงใช้อำนาจนิติบัญญัติทางรัฐสภา 
2. ทรงใช้อำนาจบริหารทางคณะรัฐมนตรี 
3. ทรงใช้อำนาจตุลาการทางศาล พระมหากษัตริย์จะทรงลงพระปรมาภิไธยในร่างพระราชบัญญัติที่ได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภาและนายกรัฐมนตรีจะเป็นผู้ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการทุกครั้ง ศาลจะเป็นผู้พิจารณาคดีในพระปรมาภิไธยของพระมหากษัตริย์ พระราชอำนาจในการเลือกและแต่งตั้งประธานองคมนตรีและองคมนตรี ประธานรัฐสภาจะเป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการในการแต่งตั้ง และประธานองคมนตรีจะเป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการแต่งตั้งองคมนตรีคนต่อไป 

หน้าที่ขององคมนตรี ถวายคำปรึกษาและความเห็นในพระราชกรณียกิจของพระมหากษัตริย์ 

อำนาจอธิปไตยและการใช้อำนาจ 

อำนาจนิติบัญญัติ คือ อำนาจสูงสุดในการออกกฎหมายโดยสถาบันรัฐสภา ในรัฐสภามี 2 สภา คือ 

1. สภาผู้แทนราษฎร มาจากการเลือกตั้งของประชาชน ในอัตราส่วน 1 : 150,000 มีวาระ 4 ปี 
2. วุฒิสภา มาจากการแต่งตั้งของพระมหากษัตริย์ มีสมาชิก 2 ใน 3 ของสภาผู้แทนราษฎร มีวาระ 4 ปี 

หน้าที่ของรัฐสภา 

1. ทำหน้าที่ออกกฎหมาย 
2. ทำหน้าที่คัดเลือกรัฐบาลเข้ามาบริหารประเทศ 
3. รัฐสภาควบคุมการปฏิบัติงานของรัฐบาล 
4. วุฒิสภา หรือวุฒิสมาชิกทำหน้าที่กลั่นกรองพิจารณาร่างกฎหมาย 

บทบาทของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร หรือ ส.ส. 

1. เลือกคณะรัฐบาลเพื่อบริหารงาน 
2. เป็นสื่อกลางระหว่างรัฐบาลกับประชาชน 
3. ร่วมกันเสนอแนะ ปรับปรุงและรักษาการปกครองแบบประชาธิปไตยในสังคมให้ดีขึ้น 
4. ร่วมกันตรากฎหมาย แก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ ข้อบังคับของสภา 
5. ควบคุมการทำงานของรัฐบาล 
6. อนุมัติงบประมาณของแผ่นดิน 

อำนาจบริหาร

คือ อำนาจในการนำกฎหมายไปบังคับใช้หรือบริหารประเทศโดยรัฐบาล อำนาจและหน้าที่ของนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรี 

1. ถวายสัตย์ปฏิญาณต่อพระมหากษัตริย์ว่าจะปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต 
2. อุทิศเวลาให้แก่การบริหารราชการแผ่นดิน 
3. รับผิดชอบร่วมกับสภาผู้แทนราษฎร 
4. มิสิทธิเข้าประชุมสภาผู้แทนราษฎร 
5. มีสิทธิขอให้รัฐสภาเปิดอภิปรายทั่วไป 
6. มีสิทธิเสนอร่างพระราชบัญญัติ 
7. มีอำนาจขอกราบบังคมทูลให้ยุบสภาผู้แทนราษฎร 
8. มีอำนาจกราบบังคมทูลแต่งตั้งหรือถอดถอนข้าราชการฝ่ายทหาร พลเรือน ปลัด กระทรวง อธิบดี 
9. มีอำนาจกราบบังคมทูลขอให้พระมหากษัตริย์ ประกาศกฎอัยการศึก และพระราชทานอภัยโทษแก่นักโทษได้ 

อำนาจตุลาการ

คือ อำนาจในการตัดสินคดี โดยสถาบันศาล ซึ่งศาลแบ่งเป็น 3 ระดับ คือ ศาลชั้นต้น ศาล อุทธรณ์ และศาลฎีกา ผู้พิพากษาและตุลาการ มีอิสระในการพิจารณาพิพากษาคดีให้เป็นไปตามกฎหมาย คณะกรรมการตุลาการ มีหน้าที่แต่งตั้ง โยกย้าย ถอดถอน เลื่อนตำแหน่ง เลือนเงินเดือน การลงโทษทั้งทางวินัยแก่ข้าราชการตุลาการ คณะตุลาการรัฐธรรมนูญ ทำหน้าที่วินิจฉัยว่าบทบัญญัติของกฎหมายอื่นใดขัดแย้งต่อรัฐธรรมนูญหรือไม่ ถ้าขัดแย้งกฎหมายนั้นจะนำมาบังคับใช้ไม่ได้ และพิจารณาคุณสมบัติของ ส.ส. วุฒิสภาและรัฐมนตรี 

การจัดระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน 

1. การบริหารราชการส่วนกลาง ประกอบด้วย

• สำนักนายกรัฐมนตรี

• กระทรวง

• ทบวง

• กรม

2. การบริหารราชการส่วนภูมิภาค ประกอบด้วย

• จังหวัด

• อำเภอ

3. การบริหารราชการส่วนท้องถิ่น ประกอบด้วย

• องค์การบริหารส่วนจังหวัด

• เทศบาล

• กรุงเทพมหานคร

• เมืองพัทยา

• องค์การบริหารส่วนตำบล

พรรคการเมือง

การปกครองของประเทศไทย มีพรรคการเมืองหลายพรรค ทำให้เกิดรัฐบาลผสม การเลือกตั้ง กระบวนการในการเลือกตั้งของประเทศไทย มีลักษณะเป็นแบบผสม ทั้งแบบแบ่งเขตและแบบรวมเขต คือ จังหวัดใดที่มีผู้แทนได้เกิน 3 คน ใช้วิธีการแบ่งเขต แต่จังหวัดใดที่มีผู้แทนได้ไม่เกิน 3 คน จะใช้แบบวิธีรวมเขต